วันเสาร์ที่ 25 เมษายน พ.ศ. 2552

แก้ว

แก้วชื่อวิทยาศาสตร์ : Murraya paniculata (Linn.) Jack
ชื่อวงศ์ : RUTACEAE
ชื่ออื่น : ตะไหลแก้ว, จ๊าพริก

รูปลักษณะ : แก้ว เป็นไม้พุ่มหรือไม้ต้นขนาดเล็ก สูงได้ถึง 5 เมตร ใบประกอบแบบขนนกชนิดที่มีใบยอด 1 ใบ ใบย่อยมี 7-9 ใบ ใบย่อยยาว กว้าง 1-1.5 ซม. ดอกออกเป็นช่อสั้นๆ ที่ปลายกิ่ง ดอกสีขาวมี 5 กลีบ หอม ผลรี รูปไข่ ผลสุก สีแดง ออกดอกตลอดปี

สรรพคุณของ แก้ว : ใบ ใช้เป็นยาขับพยาธิตัวตืด เคี้ยวอมแก้ปวดฟัน แก้บิด และท้องเสีย

วันอังคารที่ 14 เมษายน พ.ศ. 2552

บุนนาค

บุนนาคชื่อวิทยาศาสตร์ : Iron Wood, Mesua ferrea Linn.
ชื่อวงศ์ : CLUSIACEAE
ชื่ออื่น : สารภีดอย

รูปลักษณะ : บุนนาค เป็นไม้ยืนต้น สูง 10-15 เมตร ลำต้นตรง ใบอ่อนสีแดง ใบเดี่ยว รูปใบหอก กว้าง 2-4 ซม. ยาว 7-12 ซม. เนื้อในบาง เหนียว ดอกเดี่ยวหรือออกเป็นคู่ที่ซอกใบและปลายกิ่ง กลีบดอกสีขาว มีเกสรตัวผู้สีเหลืองจำนวนมาก กลิ่นหอมเย็น ผลเป็นผลสด

สรรพคุณของ บุนนาค : ดอกสด มีน้ำมันหอมระเหย ดอกแห้ง จัดอยู่ในพิกัดเกสรทั้งห้า ใช้เป็นยาฝาดสมาน บำรุงธาตุและขับลม บำรุงโลหิต บำรุงหัวใจ

วันเสาร์ที่ 11 เมษายน พ.ศ. 2552

พวงไข่มุก

พวงไข่มุกชื่อวิทยาศาสตร์ : Sambucus simpsonii Rehd.
ชื่อวงศ์ : SAMBUCACEAE

รูปลักษณะ : พวงไข่มุก เป็นไม้พุ่ม ลำต้นตั้งตรง สูงได้ถึง 4 เมตร ใบประกอบแบบขนนก เรียงตรงข้าม ใบย่อย 2-6 คู่ รูปขอบขนานแกมใบหอกหรือรูปไข่แกมใบหอก กว้าง 2-5 ซม. ยาว 6-15 ซม. ขอบใบหยักฟันเลื่อย ดอกช่อ ออกที่ปลายกิ่ง ดอกย่อยจำนวนมาก กลีบดอกสีขาว ขนาดเล็ก ผลสด รูปทรงกลม สีม่วงเข้ม

สรรพคุณของ พวงไข่มุก : ดอกสด มีกลิ่นหอม ตำรายาล้านนา ใช้ผสมกับสมุนไพรอื่นๆ หมกประคบแก้มือเท้าเคล็ด

วันอาทิตย์ที่ 5 เมษายน พ.ศ. 2552

บัวหลวง

บัวหลวงชื่อวิทยาศาสตร์ : Lotus, Nelumbo mucifera Gaerth.
ชื่อวงศ์ : NELUMBONACEAE
ชื่ออื่น : บัว, สัตตบงกช, สัตตบุษย์, อุบล

รูปลักษณะ : บัวหลวง เป็นไม้น้ำอายุหลายปี มีเหง้าใต้ดินยาวและเป็นปล้อง ใบเดี่ยว รูปโล่ เส้นผ่าศูนย์กลาง 30-60 ซม. ผิวใบมีนวล ก้านใบยาวชูขึ้นเหนือน้ำ ดอกเดี่ยว แทงออกจากเหง้า ด้านดอกยาว ชูดอกขึ้นเหนือน้ำ กลีบดอกสีขาวหรือชมพู เกสรตัวผู้สีเหลืองจำนวนมาก ติดอยู่รอบฐานดอกรูปกรวย ผลแห้ง รูปรี จำนวนมาก ฝังอยู่ในฐานรองดอก

สรรพคุณของ บัวหลวง : เกสร เกสรบัวหลวง เป็นสมุนไพรชนิดหนึ่งในพิกัดเกสรทั้งห้า ใช้ผสมในยาหอมบำรุงหัวใจ บำรุงกำลัง แก้อาการหน้ามืด วิงเวียนศีรษะ

วันเสาร์ที่ 4 เมษายน พ.ศ. 2552

นางแย้ม

นางแย้มชื่อวิทยาศาสตร์ : Volkameria fragrans Vent.
ชื่อวงศ์ : VERBENACEAE
ชื่ออื่น : ปิ้งชะมด, ปิ้งช้อน, ปิ้งสมุทร, ส้วนใหญ่

รูปลักษณะ : นางแย้ม เป็นไม้พุ่ม ลำต้นตั้งตรง สูง 1.5-3 เมตร ใบเดี่ยว เรียงตรงข้าม รูปไข่กว้าง กว้าง 8-11 ซม. ยาว 12-16 ซม. ผิวใบมีขนละเอียดทั้งสองด้าน ดอกช่อ ออกที่ปลายกิ่ง ดอกย่อย ลักษณะคล้ายดอกมะลิซ้อน กลีบดอกสีขาว ด้านนอกสุดของช่อกลีบ ดอกสีม่วงแดงสลับขาว กลีบเลี้ยงสีม่วงแดง ไม่มีทั้งเกสรตัวผู้และเกสรตัวเมีย

สรรพคุณของ นางแย้ม : ราก ใช้เป็นยาขับปัสสาวะ แก้โรคไตพิการ (โรคในทางเดินปัสสาวะ มีปัสสาวะขุ่นข้น เหลืองหรือแดง มักมีอาการแน่นท้อง กินอาหารไม่ได้

สะแกนา

สะแกนาชื่อวิทยาศาสตร์ : Combretum quadrangulare Kurz
ชื่อวงศ์ : COMBRETAEAE
ชื่ออื่น : แก, ขอนแข้, จองแข้, แพ่ง, สะแก

รูปลักษณะ : สะแกนา เป็นไม้ยืนต้น สูง 5-10 เมตร กิ่งอ่อนเป็นรูปเหลี่ยม ใบเดี่ยว เรียงตรงข้าม รูปวงรี หรือรูปไข่กลับ กว้าง 3-8 ซม. ยาว 6-15 ซม. ดอกช่อ ออกที่ซอกใบ และปลาดยอด ดอกย่อยมีขนาดเล็ก กลีบดอกสีขาว ผลแห้ง มี 4 ครีบ เมล็ดสีน้ำตาลแดง รูปกระสวย มี 4 สันตามยาว

สรรพคุณของ สะแกนา : เมล็ดแก่ ใช้ขับพยาธิไส้เดือน และพยาธิเส้นด้ายในเด็ก โดยใช้ขนาด 1 ช้อนคาว หรือ 3 กรัม ตำผสมกับไข่ทอดกินครั้งเดียว ขณะท้องว่าง

มะเฟือง

มะเฟืองชื่อวิทยาศาสตร์ : Carambola, Averrhoa carambola Linn.
ชื่อวงศ์ : AVERRHOACEAE

รูปลักษณะ : มะเฟือง เป็นไม้ยืนต้น สูง 3-5 เมตร ใบประกอบแบบขนนก เรียงสลับใบย่อยรูปขอบขนานแกมใบหอก กว้าง 22-3.5 ซม. ยาว 3-9 ซม. ดอกช่อ ออกที่ซอกใบ ดอกย่อยขนาดเล็ก กลีบดอกสีชมพูแกมม่วง ผลเป็นผลสด อวบน้ำ ยาว 7-14 ซม. มีสันโดยรอบ 5 สัน ผลดิบสีเขียว ผลสุกสีเหลือง มีรสเปรี้ยวอมหวาน

สรรพคุณของ มะเฟือง : ดอก ใช้เป็นยาขับพยาธิ ใบและราก แก้ไข้ ผล ขับเสมหะ ขับปัสสาวะ ขับเลือดเสีย